กฎหมายเป็นกฎเกณฑ์ที่รัฐกำหนดขึ้น เพื่อบังคับให้มีการประพฤติปฏิบัติตาม หากผู้ใดละเมิดหรือไม่ปฏิบัติตามก็จะได้รับโทษ กฎหมายคือเครื่องมือของรัฐในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ และเป็นเรื่องที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันและการดำเนินงานของทุกคน โดยเฉพาะผู้มีหน้าที่เกี่ยวกับการจัดการศึกษา ย่อมต้องใช้กฎหมายเป็นเครื่องมือในการดำเนินงานด้วย
ความสำคัญของกฎหมายการศึกษา
การดำเนินงานทางการศึกษา เป็นบริการที่เกี่ยวข้องกับผู้คนเป็นจำนวนมาก ทั้งที่เป็นฝ่ายจัดการศึกษา ฝ่ายรับบริการทางการศึกษา และฝ่ายที่เกี่ยวข้องอื่นๆ โดยบุคคลดังกล่าว ต้องปฏิบัติและดำเนินงานตามบทบาทหน้าที่ให้เป็นไปตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ ดังนั้นกฎหมายจึงมีความสำคัญต่อการดำเนินงานทางการศึกษากล่าวได้ ดังนี้
1. กฎหมายเป็นเครื่องมือในการดำเนินงานจัดการศึกษาของรัฐและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง ให้สามารถจัดการศึกษาเป็นไปตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายได้
2. กฎหมายการศึกษาเป็นกรอบการดำเนินงานที่ช่วยให้การบริหารการศึกษาเป็นไปอย่างเหมาะสม มีประสิทธิภาพ เป็นที่ยอมรับของผู้รับบริการและสังคม
3. กฎหมายการศึกษาช่วยให้สามารถใช้การศึกษาพัฒนาเด็กและเยาวชน เพื่อเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ
4. กฎหมายการศึกษาทำให้ประชาชนของประเทศเกิดสิทธิและหน้าที่เกี่ยวกับการศึกษา ทำให้สามารถปฏิบัติตนตามสิทธิและหน้าที่ได้อย่างเหมาะสม
ด้วยบทบาทดังกล่าว กฎหมายและกฎหมายการศึกษาจึงมีความสำคัญในฐานะเป็นเครื่องมือดำเนินงานเกี่ยวกับการศึกษาของชาติ หากขาดกฎหมายแล้วอาจทำให้การจัดการศึกษาไม่บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายได้
พรบ.การศึกษา
- พรบ.การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542
- พรบ.การศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ.2545
- พรบ.การศึกษาภาคบังคับ พ.ศ.2545
- พรบ.คุ้มครองเด็ก พ.ศ.2546
- พรบ.ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ.2546
- พรบ.ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 2 พ.ศ.2553
- พรบ.ระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ฉบับที่ 3 พ.ศ.2553
- พรบ.สภาครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2546
พรบ.กระทรวงศึกษาธิการ
- ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การแบ่งส่วนราชการภายในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
- ระเบียบกระทรวงศึกษาที่การว่าด้วยการจัดตั้ง รวมหรือเลิกสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2550
- กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.2561
- ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ให้ใช้มาตรฐานการศึกษาระดับปฐมวัย ระดับบการศึกษาขั้นพื้นฐาน
- ประกาศ สพฐ การกระจายอำนาจการบริหารและจัดการศึกษา
กฎหมายอื่น ๆ
- รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2560
- ตรวจเงินแผ่นดิน
- ป้องกันและปราบปรามการทุจริต
- ระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณรายจ่ายสำหรับแผนงานบูรณาการ พ.ศ.2559
- ระเบียบนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการบริหารงานเชิงพื้นที่แบบบูรณาการ พ.ศ.2560
- คำสั่ง สพฐ ที่1499-2555 เรื่องมอบอำนาจการเปลี่ยนแปลงงบประมาณ
- คำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 19-2560 เรื่อง การปฏิรูปการศึกษาในภูมิภาค
- พรบ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ.2534 แก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 8 พ.ศ.2553
- ระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณ พ.ศ.2548 และที่แก้ไขเพิ่มเติม 2551-2557
- ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณ พ.ศ.2526
- ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณ (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2564